Cmentarz dla zwierząt

Cmentarz jest przestrzenią nienaruszalną, symbolem przywiązania do utraconej osoby – dlatego tak ważne są również cmentarze dla zwierząt. Choć ciężko o tym pisać to niestety żyjemy w świecie w którym żywe zwierze traktujemy jako rzecz. Martwe natomiast jako odpad, a ściśle mówiąc produkt uboczny pochodzenia zwierzęcego. Do postępowania z naszym zmarłym towarzyszem musimy zastosować rozporządzenie unijne o którym, możesz więcej dowiedzieć się tutaj. Martwe zwierze domowe zaliczane jest do kategorii 1 odpadów. Jest to kategoria podlegająca wyłącznie usunięciu, kwalifikowana jako szczególnie niebezpieczna dla zdrowia ludzi i innych zwierząt.

Dlatego tak ważne jest aby właściwie postąpić z ciałem naszego zmarłego towarzysza.

Nie organizuj „pogrzebu” na własną rękę

Padłe zwierze jako przedmiot uboczny kategorii 1 może zostać zagospodarowane tylko w określony sposób. Zgodnie z rozporządzeniem przywołanym wcześniej możliwe jest usunięcie w drodze sterylizacji ciśnieniowej w zatwierdzonym zakładzie, i grzebanie na zatwierdzonym składowisku odpadów. Nasz ogród, działka nie jest takim zatwierdzonym składowiskiem. Takie nasze postępowanie może być źródłem odpowiedzialności – z uwagi na możliwość zanieczyszczenia gleby, wody, roznoszenie chorób zakaźnych. Zakaz pochówku zwierzęcia w lesie wynika wprost z art. 162 §1 Kodeksu wykroczeń, na podstawie art. 154 § 2 Kodeksu wykroczeń tożsame zanieczyszczenie padliną odnosi się do nienależącego do sprawcy czynu gruntu polnego.

Jak zrobić to dobrze

Jako odpad kategorii 1 podlegają bezpośredniemu przetworzeniu w zakładzie utylizacyjnym, a następnie, spopielaniu w zatwierdzonej spalarni. Na rynku są zakłady usługowe, które kompleksowo zajmują się odbieraniem martwych zwierząt i transportem do zakładów utylizacyjnych.

Cmentarz dla zwierząt – czy to możliwe

Możliwe jest również usunięcie martwego zwierzęcia poprzez jego zakopanie. Cmentarz dla zwierząt, z punktu widzenia przepisów sanitarno-weterynaryjnych, jest szczególnym rodzajem składowiska odpadów. Założenie takiego cmentarza musi gwarantować, że zakopanie padłych zwierząt na danym terenie nie zagraża zdrowiu zwierząt i ludzi, w szczególności poprzez zabezpieczenie przez dostępem osób trzecich, a także dostępem zwierząt dzikich i domowych, zabezpieczenie przed zanieczyszczeniem wód gruntowych, lub nadmiernym rozwojem flory bakteryjnej powodującej procesy rozkładu. 

Cmentarz dla zwierząt – gdzie znaleźć

Aktualnie na terenie Polski funkcjonuje 15 cmentarzy dla zwierząt¹ dla zwierząt znajdujących się pod nadzorem Inspekcji Weterynaryjnej. Ponadto Główny Inspektor Weterynarii wskazuje, że nadzór nad tego rodzaju składowiskami jest w gestii organów Inspekcji Ochrony Środowiska.  

Zapytaj

Jeżeli masz wątpliwości w czasie żałoby – możesz się zwrócić do lekarza weterynarii, który do tej pory opiekował się twoim pupilem.

Sprawa z życia wzięta

Pochowanie zgodnie z prawem padłego zwierzęcia domowego wymagałoby zezwolenia wydanego w drodze decyzji administracyjnej przez powiatowego lekarza weterynarii, oczywiście za zgodą wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska. Taką procedurę stosuje się do osób, które chcą rozpocząć działalność polegającą na prowadzeniu cmentarza dla zwierząt. Jest to procedura tożsama z której powinna skorzystać osoba, która chciałaby pochować zwierzę na własnej posesji.

Kategoria ma znaczenie

Jednak nie zawsze jest to takie oczywiste. Zgodnie z definicją rozporządzenia 1069/2009 „zwierzę domowe” oznacza każde zwierzę należące do gatunków zazwyczaj karmionych i utrzymywanych przez człowieka w celach innych niż gospodarskie, lecz nie spożywanych przez ludzi.

Koń nie jest zwierzęciem domowym

W opisanej sytuacji poniżej, a pochodzącej z wyroku WSA we Wrocławiu, sygn. II SA/Wr 330/13 – przedmiotem postępowania był pochówek konia. Koń nie został przez Powiatowego Lekarza Weterynarii zakwalifikowany jako zwierze domowe. Wpływa to znacząco na jego kwalifikacje jako „produktu ubocznego”, ponieważ jako zwierze padłe z innych przyczyn niż ubój lub zabijanie z przeznaczeniem do spożycia przez ludzi, zaliczony został do kategorii 2.

Cmentarz dla zwierząt nie dla zwierząt zaliczonych do 2 kategorii

Decyzją z dnia (…) r. Nr (…) Powiatowy Lekarz Weterynarii w T. (….) po rozpoznaniu wniosku D.S. z dnia 11 lutego 2013 r. nie zezwolił na usunięcie martwego konia (…) przez grzebanie, lecz nakazał usunięcie martwego konia (materiał kat. 2) zgodnie z art. 13 lit. „b” tiret (i) Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 1069/2009 (…) Decyzji tej nadał rygor natychmiastowej wykonalności ze względu na ochronę zdrowia lub życia ludzkiego.

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w T. przedstawił stanowisko, że „zagrzebanie zwierzęcia na własnej posesji metodą wapnowania może powodować zagrożenie epidemiczne”, tym samym nie zostało by ograniczone do minimum zagrożenie dla zdrowia publicznego i zdrowia zwierząt (…).²

Sąd skargę oddalił i w uzasadnieniu wskazał, że:

"Jednocześnie, w przedmiotowej sprawie powyższe wyjątkowe okoliczności nie znajdują potwierdzenia w stanie faktycznym, ponieważ zgodnie z dokumentami stanowiącymi materiał dowodowy, zwierzę padło z przyczyn naturalnych (w wieku 26 lat).(...)

W szczególności strona, w postępowaniu wszczętym na jej wniosek nie udowodniła, iż zagrzebanie konia na przydomowej posesji nie będzie stanowiło zagrożenia dla wód, powietrza, gleby oraz roślin i zwierząt, także poprzez zapach. Jednocześnie sprawa wymagała pilnego rozstrzygnięcia przez organ I instancji. Strona, pomimo niewystąpienia odpowiednio wcześniej o otrzymanie w sprawie właściwego odstępstwa administracyjnego, nie podejmowała działań zmierzających do zagospodarowania zwłok zwierzęcych zgodnie z obowiązującym prawem. Z kolei koń pozostawiony w miejscu jego upadku szybko zaczął powodować zagrożenie dla zdrowia publicznego i zdrowia zwierząt.

Powyższe argumenty skarżącego nie wpływają na zmianę kategoryzacji padłego zwierzęcia, które wg przepisów prawa administracyjnego stanowi materiał kategorii 2. Materiał ten należy usunąć w zatwierdzonych zakładach, w taki sposób, aby nie stanowił potencjalnego zagrożenia dla ludzi i środowiska."

Nadzór nad usuwaniem produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt i zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, organem właściwym w zakresie nadzoru nad działalnością polegającą usuwaniu ubocznych produktów pochodzenia zwierzęcego (w tym padłych zwierząt domowych) jest powiatowy lekarz weterynarii.

Większość spraw związanych z odpadami prowadzona jest w toku postępowania administracyjnego. Tu możesz zapoznać się z innymi artykułami z zakresu prawa administracyjnego, a tu z ofertą Kancelarii.

Jestem również na Instagramie lub Facebooku.

Przypisy