Jak legalnie usunąć drzewo lub krzew?

Mamy dużą wiedzę na temat postępującego wylesiania Ziemi. Jednakże, nie powoduje to refleksji w momencie kiedy w grę wchodzi nasz własny interes. Ten interes może obrazować chęć korzystania z własnej nieruchomości. Wtedy problemem staje się niepożądane drzewo lub krzew. Jak wygląda legalne usunięcie drzewa lub krzewu?

Usunięcie drzewa z nieruchomości

Czym jest usunięcie drzewa lub krzewu? 

Przez usunięcie drzewa lub krzewu należy rozumieć wycięcie, zniszczenie lub przesadzenie drzew i krzewów z terenu danej nieruchomości tworzącej zagospodarowaną i zorganizowaną całość.  1

Wniosek o wydanie zezwolenia na usunięcie drzewa lub krzewu z nieruchomości 

Usunięcie drzewa lub krzewu z terenu nieruchomości lub jej części może nastąpić po uzyskaniu zezwolenia. Zezwolenie takie wydane może być na wniosek:

  1. posiadacza nieruchomości – za zgodą właściciela tej nieruchomości;
  2. właściciela urządzeń przesyłowych – jeżeli drzewo lub krzew zagrażają funkcjonowaniu tych urządzeń.

Mówiąc o posiadaczach nieruchomości, należy pamiętać o spółdzielniach mieszkaniowych, wspólnotach mieszkaniowych, w których właściciele lokali powierzyli zarząd nieruchomością wspólną zarządowi, zarządcach nieruchomości będących własnością skarbu państwa, których zwolniono z obowiązku dołączania do wniosku o wydanie zezwolenia zgody właścicieli nieruchomości. 

Kto będzie stroną postępowania o usunięcie drzewa lub krzewu z nieruchomości?

Zgodnie z art. 154 § 1 Kodeksu cywilnego domniemywa się, że m.in. drzewa i krzewy rosnące na granicy służą do wspólnego użytku sąsiadów. Z punktu widzenia postępowań w sprawie zezwoleń na usunięcie drzew i krzewów oznacza to, że wszyscy sąsiedzi, pomiędzy którymi rośnie drzewo lub krzew, będą stronami postępowania.


Jeżeli liczba stron postępowania o wydanie zezwolenia na usunięcie drzewa lub krzewu przekracza 20 – zawiadomienie stron o decyzjach i innych czynnościach organu administracji publicznej może nastąpić w formie publicznego obwieszczenia, w innej formie publicznego ogłoszenia zwyczajowo przyjętej w danej miejscowości lub przez udostępnienie pisma w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej właściwego organu administracji publicznej2.

Kto wyda zezwolenie? 

Zezwolenie na usunięcie drzewa lub krzewu z terenu nieruchomości wydaje wójt, burmistrz albo prezydent miasta. Jeżeli mamy do czynienia z drzewem lub krzewem, który znajduje się na terenie  nieruchomości lub jej części wpisanej do rejestru zabytków – takie zezwolenie wydaje wojewódzki konserwator zabytków.

Kiedy będzie potrzebna dodatkowa konsultacja z innym organem? 

Jest to obowiązek organu wydającego zezwolenie do przekazania projektu zezwolenia do uzgodnienia. Taki obowiązek występuje w dwóch sytuacjach. Pierwszą sytuacją jest chęć usunięcia drzewa w pasie drogowym drogi publicznej 3 – zezwolenie zostanie wydane po uzgodnieniu z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska. Drugą sytuacją jest chęć usunięcie drzewa lub krzewu na obszarach objętych ochroną krajobrazową w granicach parku narodowego albo rezerwatu przyrody – wtedy zezwolenie wydaje się po uzgodnieniu odpowiednio z dyrektorem parku narodowego albo regionalnym dyrektorem ochrony środowiska.

Co należy zawrzeć we wniosku o wydanie zezwolenia na usunięcie drzewa lub krzewu? 

Wniosek o wydanie zezwolenia na usunięcie drzewa lub krzewu zawiera m.in. :

  1. oświadczenie o posiadanym tytule prawnym władania nieruchomością
  2. zgodę właściciela nieruchomości, jeżeli jest wymagana, 
  3. nazwę gatunku drzewa lub krzewu;
  4. obwód pnia drzewa mierzony na wysokości 130 cm lub inna wartość w zależności od tego czy drzewo/ krzew posiada pień
  5. miejsce, przyczynę, termin zamierzonego usunięcia drzewa lub krzewu, oraz wskazanie czy usunięcie wynika z celu związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej;
  6. projekt planu nasadzeń zastępczych, lub przesadzenia drzewa lub krzewu – jeżeli są planowane. 
  7. decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach albo postanowienie w sprawie uzgodnienia warunków realizacji przedsięwzięcia w zakresie oddziaływania na obszar Natura 2000. 

Wszystkie obligatoryjne elementy wniosku zostały opisane w art. 83b ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody4.

Czy poniosę opłatę za usunięcie drzewa lub krzewu? 

Co do zasady regułą jest ponoszenie opłat za usunięcie drzew lub krzewów na podstawie stosownego zezwolenia. Charakter tej opłaty odzwierciedla się w jej funkcji. Służy ona zapewnieniu środków finansowych mających rekompensować zmiany w środowisku, jakie powstały na skutek działalności podmiotu zobowiązanego do ich ponoszenia. Okoliczność ta jest o tyle istotna, że brak negatywnego oddziaływania na środowisko powinien zwalniać z obowiązku ponoszenia opłat – o tym za moment. 

Jaka będzie wysokość opłaty?

Organem właściwym do ustalenia i pobrania opłaty jest organ właściwy do wydania zezwolenia. Wysokość opłaty powinna zostać określona w zezwoleniu.

W przypadku naliczenia opłaty za usunięcie drzewa lub krzewu oraz uzależnienia wydania zezwolenia na usunięcie drzewa lub krzewu od przesadzenia tego drzewa lub krzewu albo wykonania nasadzeń zastępczych – termin uiszczenia opłaty za jego usunięcie odracza się na okres 3 lat od dnia upływu terminu wskazanego w zezwoleniu na jego przesadzenie lub wykonanie nasadzeń zastępczych.

Przeżyje? Nie przeżyje?

Jednak jest haczyk – jeżeli przesadzone albo posadzone drzewa lub krzewy zachowały żywotność po upływie tego okresu, należność podlega umorzeniu. Natomiast jeżeli rośliny nie przeżyją – naliczona opłata jest przeliczana w sposób proporcjonalny. Przeliczenie następuje proporcjonalnie do liczby drzew lub powierzchni krzewów, które nie zachowały żywotności.

Kiedy uniknę opłaty?

Nie nalicza się opłat m.in za usunięcie drzew lub krzewów:

  • na których usunięcie nie jest wymagane zezwolenie;
  • jeżeli usunięcie jest związane z odnową i pielęgnacją drzew rosnących na terenie nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków;
  • które zagrażają bezpieczeństwu ludzi lub mienia w istniejących obiektach budowlanych lub funkcjonowaniu urządzeń przesyłowych
  • drzew w celu przywrócenia gruntów do użytkowania, których obwód pnia mierzony na wysokości 130 cm nie przekracza
    • 120 cm – w przypadku topoli, wierzb, kasztanowca zwyczajnego, klonu jesionolistnego, klonu srebrzystego, robinii akacjowej oraz platanu klonolistnego,
    • 80 cm – w przypadku pozostałych gatunków drzew
  • krzewów o powierzchni do 50 m2, w celu przywrócenia gruntów do użytkowania innego niż rolnicze, zgodnego z przeznaczeniem terenu,
  • drzew lub krzewów, które obumarły lub nie rokują szansy na przeżycie, z przyczyn niezależnych od posiadacza nieruchomości;
  • drzew lub krzewów, jeżeli usunięcie wynika z potrzeb ochrony roślin, zwierząt i grzybów objętych ochroną gatunkową lub ochrony siedlisk przyrodniczych;

Ten wpis jest pierwszym z tej serii i będzie miał swoje rozwinięcie również na Instagramie lub Facebooku.

Tu możesz zapoznać się z innymi artykułami z zakresu prawa administracyjnego, a tu z ofertą Kancelarii. Jeżeli masz dodatkowe pytania związane z postępowaniem w tym zakresie – zapraszam do kontaktu.

  1. Wyrok WSA w Gdańsku z 25.09.2018 r., II SA/Gd 455/18, LEX nr 2555534.
  2. art. 49 Kodeksu postępowania administracyjnego
  3. z wyłączeniem obcych gatunków topoli
  4. Dz. U. z 2020 r. poz. 55 z późn. zm.