Dziś praktycznie każdy ma aparat, czy to profesjonalny, czy też w telefonie. Fotografowanie jest częścią mass kultury, którą wykształciliśmy w XXI w. Street photo i wizerunek, a dokładniej prawo do jego ochrony są nierozłączne.
Zgodnie z polskim prawem autorskim zasadą jest, że rozpowszechnianie wizerunku osoby wymaga jej zgody. Ale czy zawsze musimy się martwić o utrwalanie wizerunku obcej osoby na zdjęciu?
Powstać może pytanie czy wizerunek osoby powstaje zawsze? Czy dzieje się to tylko jak robimy zdjęcie portretowe? Kryterium pozwalające odpowiedzieć na to pytanie to rozpoznawalność osoby przedstawionej przez osoby trzeciej. Kto będzie o tym decydował? W pierwszej kolejności ta osoba, ostatecznie w przypadku zaistnienia sporu – sąd.
W przypadku sporu sądowego osoba, której wizerunek wykorzystano może argumentować, że nie chodzi tylko o rozpoznawalność jej twarzy. Równie ważne są rysy twarzy, inne cechy fizyczne, a nawet rozpoznawalny ubiór. Wszystko co umożliwi osobom trzecim rozpoznanie przedstawionej osoby.
W kontekście street photo istnieje wyjątek jaki można zastosować do osób prywatnych, które nie są powszechnie znane. Dotyczy to zdjęć osób, które stanowią jedynie szczegół jakiejś większej całości jak zgromadzenie, krajobraz lub impreza publiczna.
Chociaż w polskim prawie brak wyjątku „wyższego interesu sztuki” to w praktyce można sobie wyobrazić sytuację, kiedy artysta robi zdjęcie bez zgody. Zazwyczaj jednak do publikacja takiego zdjęcia dochodzi za zgodą takiej osoby.
Wobec czego wykonując street photo wizerunek, co należy zrobić, aby zgoda była skuteczna? Zgoda nie może być dorozumiana, chyba, że pozowanie było odpłatne. W pozostałych przypadkach nie wolno nam domniemywać, że pozujący zgodził się na utrwalenie i publikację jego wizerunku.
Zgoda na wizerunek
Chcesz wykorzystać czyjś wizerunek? Nie zawsze trzeba używać kartki i długopisu! Jeśli planujesz użyć wizerunku niekomercyjnie – w portfolio, social mediach czy wystawie – zgoda na wizerunek może być mniej formalna, np. e-mail, oznaczenia zweryfikowanego konta czy nagranie, na którym osoba wyraża zgodę.
Ale uwaga! Jeśli chcesz wykorzystać wizerunek osoby w celach komercyjnych, proponowałabym krótką umowę. Jest to znacznie bezpieczniejsze dla Ciebie i zwiększa to wartość dowodową wyrażonej zgody.
Masz pytania? Potrzebujesz wsparcia w prowadzeniu swojego biznesu, czy hobby fotograficznego? Skontaktuj się ze mną poprzez zakładkę kontakt.